Onderstaande Q&A geeft inzicht in de basis principes van de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD).
Wat is het doel van de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD)?
De Europese unie ondersteunt haar ambitie om in 2050 klimaatneutraal te zijn met diverse richtlijnen en verordeningen. Hiermee wil de EU de transitie naar een duurzame economie versnellen. Op 5 januari 2023 is een richtlijn met betrekking tot duurzaamheidsrapportering door ondernemingen, de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD), in werking getreden. Op basis daarvan moeten de 49.000 ondernemingen die onder de reikwijdte van deze richtlijn vallen in hun jaarlijkse rapportage informatie publiceren over ecologische, sociale en governance-factoren. Deze duurzaamheidsinformatie dient goedgekeurd te worden door de accountant.
Wat betekent de CSRD voor de Non-Financial Reporting Directive (NFRD)?
De CSRD vervangt de Non-Financial Reporting Directive (NFRD) waaronder 11.000 ondernemingen vielen, en vergroot niet enkel het toepassingsbereik, maar introduceert ook meer gedetailleerde rapportageverplichtingen. Tevens worden er rapportagestandaarden opgesteld die ervoor zorgen dat de rapportages beter toegankelijk en onderling vergelijkbaar worden. De huidige NFRD geldt voor grote ondernemingen met een opbaar belang zoals beursgenoteerde ondernemingen, banken en verzekeringsmaatschappijen met ten minste twee van de drie volgende criteria: een netto-omzet van 40 miljoen euro, een balanstotaal van 20 miljoen euro en/of met meer dan 500 werknemers. De EU-lidstaten hebben tot 6 juli 2024 de tijd om de richtlijn in nationaal recht om te zetten. De richtlijn zal gefaseerd worden ingevoerd vanaf 2024.
Op welke ondernemingen is de CSRD van toepassing?
Met de CSRD wordt het toepassingsbereik van de NFRD vergroot. De CSRD is van toepassing op:
Alle grote ondernemingen die in een EU-lidstaat zijn gevestigd, met inbegrip van EU-dochterondernemingen van niet-EU-bedrijven. De richtlijn definieert een grote onderneming als een entiteit die aan twee van de volgende drie criteria voldoet:
Een netto-omzet van meer dan 40 miljoen euro;
Een balanstotaal van meer dan 20 miljoen euro en/of
Meer dan 250 werknemers.
Moedermaatschappijen met een statutaire zetel in een EU-lidstaat, wanneer de groep ondernemingen gezamenlijk voldoen aan de criteria voor grote ondernemingen;
Ondernemingen met rechtspersoonlijkheid buiten de EU die aan de volgende criteria voldoen:
De onderneming verricht substantiële activiteiten in de EU, d.w.z. de netto-omzet in de EU in twee opeenvolgende boekjaren van meer dan 150 miljoen euro per jaar bedroeg; en
De onderneming heeft ten minste één:
Bijkantoor van dat bedrijf in de EU met een netto-omzet van ten minste 40 miljoen euro; of
Een dochteronderneming van dat bedrijf in de EU die voldoet aan ten minste twee van de vereisten voor grote ondernemingen;
Ondernemingen waarvan de effecten zijn toegelaten tot de handel op een EU gereguleerde markt, met inbegrip van kleine en middelgrote ondernemingen (kmo), met uitzondering van micro-ondernemingen (micro-ondernemingen zijn ondernemingen die op de balansdatum de grensbedragen voor ten minste twee van de drie volgende criteria niet overschrijden: balanstotaal van 350.000 euro, netto-omzet van 700.000 euro en een gemiddeld personeelsbestand gedurende het boekjaar van 10); en
Verzekeringscaptives en herverzekeringscaptives, alsmede kleine en niet-complexe instellingen, mits zij ook als grote ondernemingen of kleine en middelgrote ondernemingen kunnen worden aangemerkt.
Wanneer wordt de CSRD van kracht?
De CSRD zal gefaseerd ingevoerd worden vanaf 2024, afhankelijk van de onderneming:
Vanaf 1 januari 2024 voor ondernemingen die al vallen onder de NFRD met een rapportage in het jaarverslag van 2025 over boekjaar 2024;
Vanaf 1 januari 2025 voor ondernemingen die niet vallen onder de NFRD met een rapportage in het jaarverslag van 2026 over boekjaar 2025;
Vanaf 1 januari 2026 voor beursgenoteerde kmo's, kleine en niet-complexe kredietinstellingen en verzekeringscaptives met een rapportage in het jaarverslag van 2027 over boekjaar 2026. Het mko krijgt uitstel tot 2028.
Vanaf 1 januari 2028 voor grote niet-EU-ondernemingen met een rapportage in het jaarverslag van 2029 over boekjaar 2028.
Wat zijn de verplichtingen vanuit de CSRD?
Onder de CSRD zal duurzaamheidsinformatie gerapporteerd moeten gaan worden in een speciaal gedeelte van het bestuursverslag en dus niet in een afzonderlijk duurzaamheidsverslag. Hiermee wordt de toegang tot deze informatie vergemakkelijkt en wordt bovendien de wisselwerking tussen financiële- en duurzaamheidsinformatie inzichtelijk gemaakt. In de duurzaamheidsinformatie zal in ieder geval gerapporteerd moeten worden over de effecten van de onderneming op duurzaamheidskwesties en ook informatie die nodig is om te begrijpen hoe duurzaamheidskwesties van invloed zijn op de ontwikkeling, de prestaties en de positie van de onderneming. Dat wordt ook wel het principe van de ‘dubbele materialiteit’ genoemd.
In de eerste drie jaar krijgen ondernemingen de mogelijkheid om gebruik te maken van een uitzonderingsregeling voor het niet kunnen achterhalen van de benodigde data. Hiervoor zal een ‘comply or explain’-principe gehanteerd worden. Wanneer ondernemingen niet de informatie uit de waardeketen kunnen achterhalen, zal de onderneming moeten uitleggen wat voor inspanningen er zijn verricht en hoe het bedrijf voornemens is in de toekomst wel de juiste data te verkrijgen.
Wat zijn de rapportagestandaarden?
De European Financial Reporting Advisory Group (EFRAG) heeft van de Europese Commissie de taak gekregen om de rapportagestandaarden te ontwikkelen. Met deze set aan rapportagestandaarden wordt duidelijk gemaakt wat ondernemingen omtrent duurzaamheid moeten gaan rapporteren en hoe zij de informatie moeten presenteren. Op 23 november 2022 heeft de EFRAG de concepten van de zogeheten European Sustainability Reporting Standards (ESRS set 1) uitgebracht. Voordat de Europese Commissie deze rapportagestandaarden aanneemt en in gedelegeerde handelingen omzet, wat naar verwachting tegen 30 juni 2023 zal gebeuren, zullen consultaties plaatsvinden om zodoende een brede consensus te verkrijgen over de inhoud van de standaarden en de samenhang met andere relevante EU wetgeving.
Hoe moet accountant goedkeuring verlenen?
Vanuit de CSRD komt de verplichting om de duurzaamheidsinformatie extern te laten controleren door een accountant. Er zal in eerste instantie een beperkte mate van zekerheid (‘limited’ assurance) verkregen moeten worden, wat betekent dat een accountant onderzoek zal doen of de duurzaamheidsrapportage voldoet aan de rapporteringscriteria en daarmee dus een betrouwbare en toereikende weergave vormt van het duurzaamheidsbeleid. Dit in tegenstelling tot de controleopdracht omtrent de financiële informatie, waarbij een redelijke mate van zekerheid moet worden verkregen (‘reasonable’ assurance), een veel strenger en veeleisender niveau. Het is de verwachting dat de Europese Commissie voor 1 oktober 2026 controlestandaarden zal uitvaardigen en dat de duurzaamheidsinformatie dan op het niveau van redelijke zekerheid getoetst zal moeten gaan worden.
Wat zijn de belangrijkste uitzonderingen?
Een onderneming zal op individueel niveau worden vrijgesteld van de rapportageverplichtingen uit hoofde van de CSRD indien het geconsolideerde jaarverslag van de moederonderneming de resultaten van de onderneming en haar dochterondernemingen heeft opgenomen. De vrijstelling zal gelden op het moment dat het geconsolideerde jaarverslag van de groep is opgesteld op een wijze die gelijkwaardig is aan de CSRD. Een in de EU gevestigde dochteronderneming die is vrijgesteld zal het geconsolideerde bestuursverslag van haar moedermaatschappij moeten publiceren. De onderneming zal daarnaast in haar eigen bestuursverslag een verwijzing moeten opnemen dat zij een vrijstelling heeft gekregen voor het rapporteren van duurzaamheidsinformatie en bovendien zal zij duidelijke instructies moeten geven over hoe en waar het geconsolideerde jaarverslag te vinden is.
Voor boekjaren die vóór 1 januari 2028 starten mogen beursgenoteerde mko-ondernemingen ervoor kiezen niet overeenkomstig de CSRD te rapporteren, mits zij in hun jaarverslag een verklaring opnemen waarin zij duidelijk maken waarom zij ervoor gekozen hebben niet aan de rapportageverplichtingen te voldoen.
Hoe verhoudt de CSRD zich tot de Taxonomieverordening?
Ondernemingen die vallen onder het toepassingsbereik van de CSRD zullen ook moeten rapporteren op basis van de Taxonomieverordening. Dat betekent dat ondernemingen op basis van artikel 8 uit de Taxonomieverordening met drie KPI’s (Key Performance Indicators) moeten rapporteren welk deel van hun omzet, kapitaaluitgaven en operationele uitgaven ecologisch duurzaam zijn.
De criteria voor economische activiteiten die als ecologisch duurzaam kunnen worden aangemerkt worden uitgewerkt in artikel 3 van de Taxonomieverordening. Er is daarvan sprake indien die economische activiteit:
Substantieel bijdraagt aan een of meer van de milieudoelstellingen uit de Taxonomieverordening;
Geen ernstige afbreuk doet aan de milieudoelstellingen uit de Taxonomieverordening;
Wordt verricht met inachtneming van de in de Taxonomieverordening vastgestelde minimumgaranties, en
Voldoet aan de technische screeningcriteria die door de Europese Commissie zijn vastgesteld overeenkomstig de Taxonomieverordening.
De Taxonomieverordening heeft in artikel 9 zes milieudoelstellingen uitgewerkt, te weten:
De mitigatie van klimaatverandering;
De adaptatie aan klimaatverandering;
Het duurzaam gebruik en de bescherming van water en mariene hulpbronnen;
De transitie naar een circulaire economie;
De preventie en bestrijding van verontreiniging;
De bescherming en het herstel van de biodiversiteit en ecosystemen.
Heeft u vragen over de CSRD of hoe u zich het beste kunt voorbereiden? Neem dan contact met ons op. Wij helpen u graag verder.